نگاه رسانه‌های بین‌المللی به مرگ رئیسی؛ «جرقه یک جنگ قدرت بزرگ»

«پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست‌‌جمهوری، به جای هدایت او به بالاترین جایگاه در جمهوری اسلامی و جانشینی علی خامنه‌ای، به قیمت جانش تمام شد»

اعلام خبر مرگ ابراهیم رئیسی و حسین امیرعبداللهیان در روز دوشنبه ۳۱ اردیبهشت (۲۰ مه) بازتاب‌ گسترده‌ای در رسانه‌های جهان داشت و به تیتر یک خبرگزاری‌های بین‌المللی تبدیل شد.

پایگاه‌های خبری جهانی که از از عصر یکشنبه پس از اعلام خبر سقوط بالگرد حامل ابراهیم رئیسی و همراهانش، پوشش خبری را درباره این موضوع آغاز کردند، بعد از تایید رسمی کشته شدن رئیس‌جمهوری و وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تحلیل‌هایی را درباره این اتفاق منتشر کردند.

اکونومیست: مرگ رئیس‌جمهوری ایران جرقه یک جنگ قدرت بزرگ خواهد شد

نشریه اکونومیست با انتشار یک گزارش تحلیلی، مرگ ابراهیم رئیسی را آغازگر یک جنگ قدرت بزرگ در جمهوری اسلامی دانست.

در بخشی از گزارش این رسانه آمده است: «در بحبوحه یک جنگ منطقه‌ای، درگیری در خانه {ایران} بین روحانیون و ارتش جمهوری اسلامی در حال رخ دادن است. سه سال پیش، زمانی که ابراهیم رئیسی در یک انتخابات تقلبی به ریاست‌جمهوری رسید، برخی از ایرانیان فکر می‌کردند که این پله‌ای برای رسیدن به جایگاه بزرگتر است زیرا تصور می‌شد که علی خامنه‌ای، رهبر سالخورده و بیمار جمهوری اسلامی، عمر زیادی ندارد. با این حال تاریخ سرشار از اتفاقات کنایه‌آمیز است و پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری، به جای هدایت او به بالاترین جایگاه، به قیمت جانش تمام شد.»

نویسنده اکونومیست در ادامه افزود: «ابراهیم رئیسی یک چهره برجسته در جمهوری اسلامی به شمار می‌رفت زیرا رئیس‌جمهوری تابع رهبری بود؛ اما حالا مرگ او اوضاع سیاسی ایران را متزلزل خواهد کرد. مرگ رئیسی رژیم را وادار خواهد کرد که در یک زمان دشوار رئیس جمهوری جدید پیدا کند؛ آن هم در شرایطی که درگیر یک جنگ منطقه‌ای است و دشمنان جمهوری اسلامی در حال بررسی تعمیق پیوندهای امنیتی برای مقابله با این کشورند. در داخل نیز اوضاع اقتصادی نابسامان است و احتمال دارد با تشدید تحریم‌های آمریکا آسیب بیشتری ببیند. در این وضعیت، مرگ رئیسی می‌تواند هرج و مرج بیشتری را به وجود بیاورد.»

این نشریه افزود: «رئیسی فهرست بلندبالایی از دشمنان داخلی دارد، از میانه‌روهای به حاشیه رانده شده تا محافظه‌کارانی که فکر می‌کنند او رئیس‌جمهوری ناتوان بوده است. بی دلیل نیست که این گمانه‌زنی وجود دارد که ممکن است دشمنان داخلی برای کشتن او توطئه کرده باشند.»

در ادامه این مطلب اشاره شده است که «کمتر ایرانی برای ابراهیم رئیسی عزادار خواهد شد زیرا آنها او را به عنوان «قاضی مرگ» به یاد خواهند آورد.»

پولیتیکو: مرگ قصاب تهران و سرکوبگر جنبش زن، زندگی، آزادی

نشریه پولیتیکو نیز روز دوشنبه با انتشار گزارشی ابراهیم رئیسی را «قصاب تهران» و سرکوبگر جنبش «زن، زندگی، آزادی» نام داد.

در این گزارش اشاره شده است رئیس‌جمهوری تندروی ایران در شرایطی بر اثر سانحه سقوط بالگرد درگذشت که بسیاری او را جانشین احتمالی علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی می‌دانستند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

پولیتیکو نوشت: «رئیسی ۶۳ ساله، یک روحانی محافظه‌کار و رئیس سابق قوه قضائیه بود که مسئول دهه‌ها سرکوب وحشیانه علیه آرمان‌های مردم ایران برای رسیدن به آزادی‌های شخصی و دموکراسی بود. او مسئول بازداشت، دستگیری، شکنجه و اعدام ده‌ها هزار تن از مخالفان رژیم اسلامی بود. این تحصیلکرده حوزه علمیه قم، به دلیل دست  داشتن در اعدام هزاران زندانی سیاسی در اواخر دهه ۱۹۸۰ لقب «قصاب» را به خود اختصاص داده بود و در سال‌های پس از آن نیز مسئول دستگیری‌ها و اعدام‌هایی بود که در اعتراضات گسترده ضد رژیم انجام شد.»

در بخش دیگری از گزارش این نشریه آمده است: «در سال‌های اخیر، وفاداری رئیسی به رژیم و روش‌های وحشیانه‌اش، گمانه‌زنی‌هایی را در مورد پتانسیل او برای جایگزینی علی خامنه‌ای به عنوان رهبر انقلاب ایجاد کرد. اکنون مرگ رئیسی این باور را در میان بسیاری تقویت کرده است که مجتبی، پسر خود خامنه‌ای، پیشتاز رقابت برای جانشینی پدرش خواهد بود.»

گاردین: چهره‌ای تندرو با سیاست‌های خشن و سختگیرانه

رسانه بریتانیایی گاردین نیز در گزارشی با عنوان «رئیسی چه کسی بود و چه سیاست‌هایی در داخل و خارج داشت؟» کارنامه رئیس‌جمهوری ایران را که روز یکشنبه بر اثر سقوط هلی‌کوپتر جانش را از دست داد بررسی کرد.

در این گزارش، از ابراهیم رئیسی به عنوان چهره‌ای تندرو یاد شده است که روی کار آمدنش به عنوان ریاست جمهوری منجر به بازگشت سیاست‌های خشن و سختگیرانه در ایران شد.

گاردین نوشت: «ابراهیم رئیسی که حامی ارزش‌های عمیقا محافظه‌کارانه در فضای داخلی بود، در سیاست خارجی هم موضع تهاجمی فزاینده‌ای اتخاذ کرد و در زمان او بود که تهران حمله موشکی و پهپادی بی‌سابقه‌ای را علیه اسرائیل انجام داد، در جنگ با اوکراین به روسیه تسلیحات داد و به تسلیح گروه‌های نیابتی در خاورمیانه مانند شورشیان حوثی یمن و حزب‌الله لبنان ادامه داد. همچنین در دوره ریاست جمهوری رئیسی، ایران شروع به غنی‌سازی اورانیوم در سطوح تقریبا با درجه تسلیحاتی کرد و مانع بازرسی‌های بین‌المللی شد.»

این رسانه همچنین با اشاره به نقش رئیسی در اعدام‌های دهه شصت نوشت: «به گزارش گروه‌های حقوق بشری، او یکی از چهار قاضی گروه بدنامی به نام «هیات مرگ» بود که دادگاهی مخفی در سال ۱۹۸۸ برای محاکمه مجدد هزاران زندانی، از جمله اعضای مجاهدین خلق، تشکیل دادند. عضویت در این گروه به عنوان سکوی پرشی برای جاه‌طلبی‌های گسترده او عمل کرد. رئیسی بعدا به عنوان دادستان کل تهران و سپس به عنوان رئیس سازمان بازرسی کل کشور نقش‌آفرینی کرد. پس از آن نیز مسئولیت‌های دیگری را به عهده گرفت و به سرکوب اعتراض‌های مردمی پرداخت.»

سی‌ان‌ان: آغاز دوران جدیدی از تندروی با ریاست‌جمهوری رئیسی

خبرگزاری سی‌ان‌ان نیز درباره مرگ ابراهیم رئیسی ضمن مرور فعالیت‌های جاه‌طلبانه او در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی نوشت: «رئیسی از قوه قضائیه به ریاست جمهوری ایران رسید و در آنجا بود که بیش از پیش توجه منتقدان غربی را به دلیل رویکرد تندش نسبت به مخالفان و بی‌توجهی به حقوق بشر در ایران جلب کرد.»

در گزارش سی‌‌ان‌ان آمده است: «در سال ۲۰۱۹- همان سالی که ابراهیم رئیسی رئیس قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران شد - با استناد به مشارکت او در «هیات مرگ» سال ۱۹۸۸ به عنوان دادستان و بنا بر گزارش سازمان ملل در مورد اعدام دست‌کم ۹ کودک بین سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹، او از سوی ایالات متحده تحریم شد. مرکز حقوق بشر در ایران (CHRI) ابراهیم رئیسی را به دلیل عضویت در کمیته ناظر بر اعدام بیش از پنج هزار زندانی سیاسی در سال ۱۹۸۸ به جنایت علیه بشریت متهم کرده است؛ اتهامی که رئیسی هرگز درمورد آن اظهار نظری نکرده است.»

در ادامه این مطلب اشاره شده است که «به نظر می‌رسید برای رژیم جمهوری اسلامی، رئیسی مطابق با آرمان‌های انقلاب سال ۱۹۷۹ ساخته شده بود و ضامن تداوم آن بود. او در سال ۲۰۲۱ در رقابتی از پیش طراحی شده، به ریاست جمهوری برگزیده شد و روی کار آمدن ابراهیم رئیسی به عنوان نشانه‌ای از آغاز دوران تندروی جدید در ایران به شمار می‌رود. او که در انتخاباتی با کمترین میزان مشارکت در جمهوری اسلامی به عنوان ریاست جمهوری برگزیده شد، در حالی این سمت را برعهده گرفت که مذاکره با ایالات متحده بر سر چگونگی احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ به بن بست خورده بود و ایران در بحران اقتصادی و تحت فشار فزاینده برای اصلاحات قرار داشت.»

سی‌ان‌ان همچنین با اشاره به این که «رئیسی به‌عنوان چهره‌ای شناخته می‌شد که نهاد روحانیت ایران روی آن سرمایه‌گذاری زیادی کرده و حتی به‌عنوان جانشین بالقوه خامنه‌ای شناخته می‌شد» افزود: «در حال حاضر با مرگ ناگهانی رئیسی، کشور ایران که همچنان در بند تحریم‌ها است و جنبش‌های اجتماعی سرکوب‌شده‌ای دارد، با ساختار سیاسی‌ متزلزلی نیز مواجه است.»